FIKRA ZA KITAJIRI: Mei 2017

Archive for Mei 2017

Mambo Niliyojifunza Kwenye Kitabu cha Little Red Book of Selling (Kijitabu Chekundu Cha Mauzo)

Fikra za Kitajiri Jumapili, Mei 28, 2017 Add Comment

Habari ya leo rafiki na msomaji wa mtandao wa fikra za kitajiri. Ni matumaini yangu kuwa unaendelea kupambana kwa ajili ya kuboresha maisha yako. Karibu tena katika mtandao wa FIKRA ZA KITAJIRI kwa ajili ya uchambuzi wa kitabu cha wiki hii. Leo hii ikiwa ni wiki ya 20 katika kipindi cha mwaka 2017 naendelea kukushirikisha uchambuzi wa vitabu nikiwa na lengo kubwa la kukupa maarifa ambayo ni wajibu wako kuyatumia ili ubadilishe kila sekta ya maisha yako.

Uamzi wa kubadilisha maisha yako upo mikononi mwako na hivyo kama mpaka sasa haujajifunza kitu chochote katika makala hizi nakushauri husiendelee kupoteza muda wako na badala yake ufanye mambo ambayo umeyazoea.

Ili uendelee kunufaika na makala za mtandao huu BONYEZA HAPA na ujaze fomu utakuwa umejiunga na mtandao wa fikra za kitajiri. Kwa kujiunga na mtandao huu utapata makala zinazochapishwa na mtandao wa fikra za kitajiri moja kwa moja kwenye barua pepe yako bila malipo yoyote.

Kitabu cha wiki hii ni “Little Red Book Of Selling” kutoka kwa mwandishi Jeffrey Gitommer’s. Mwandishi ni mzungumzaji/mhamasishaji mashuhuri kwenye masuala ya biashara hasa upande wa mauzo na amefanikiwa kuandika vitabu vingi vya mauzo na mafanikio kwa ujumla.

Kwa ujumla katika kitabu hiki anatushirikisha mambo muhimu katika tasnia ya mauzo ambayo analenga kuboresha ujuzi wetu katika kupata, kulinda na kuridhisha wateja wetu katika sehemu ya soko tuliyopo. Katika kitabu hiki tunaongozwa na ujumbe kuwa kama wateja “watakupenda, watakuamini, wana na tumaini na wewe na hatimaye wakawa na uhakika na wewe” kwa vyovyote vile ni uwezekano wa kuendelea kununua biadhaa/huduma zako. Hii ni kutokana na ukweli kwamba pindi wateja wanapokupenda inapelekea wawe na uaminifu kwako na uaminifu unapelekea wanunue kutoka kwako na wanaponunua kutoka kwako kwa pamoja mnakuwa na mahusiano ambayo yanapelekea mzunguko wa mauzo.

Ujumbe mwingine ambao mwandishi anatupa kama angalizo kwenye tasnia ya mauzo ni kwamba wateja hawataki kuuzwa kwa maana ya kutapeliwa bali wanahitaji kununua. Hapa ndipo kila muuzaji ni lazima kwanza apate jibu la kwa nini watu wananunua? Hili ni swali muhimu la kuzingatia kabla ya kuanza kuweka malengo ya mauzo japo wauzaji wengi huwa wanakosea na kujiuliza ni kwa jinsi gani nitauza? Hauwezi kufanikiwa katika jibu la swali la pili kwa maana ni kwa jinsi gani nitauza kama haujapata jibu la kwa nini watu wananunua. Hivyo msingi mkubwa wa mauzo yenye mafanikio ni kufahamu kwa nini watu huwa wananunua.

Mwandishi anatushirikisha majibu ya swali kwa nini watu wananunua ambayo ameyapata baada ya kuwahoji watu kwa muda mrefu:-

i. Watu wananunua kwa vile wanampenda muuzaji;

ii. Wananunua kwa vile wanafahamu kile wanachotaka kununua;

iii. Wanaona utofauti wa muuzaji/kampuni ikilinganishwa na wauzaji wengine;

iv. Wanaona thamani katika bidhaa/huduma wanayonunua;

v. Wanamuamini, wanatumaini na kuwa na uhakika na muuzaji;

vi. Wanajisikia kuwa huru pindi wanaponunua;

vii. Wanajisikia bidhaa/huduma zinakidhi mahitaji yao;

viii. Bei ni ya kawaida japo sio lazima iwe bei ya chini;

ix. Wana uhakika kuwa bidhaa/huduma itaongeza uzalishaji wao;

x. Wana uhakika kuwa bidhaa/huduma itaongeza faida yao; na

xi. Wana uhakika kuwa muuzaji anawasaidia kufikia malengo yao huku nae akifikia mahitaji yake.

Hapo unaweza kuona kuwa wengi wetu tumekuwa tukikosea kwa kumfikiria mteja upande mmoja tu wa bei kumbe mteja naye ana mahitaji yake zaidi ya kuangalia bei. Mwandishi anatushirikisha kuwa hiyo ndo misingi muhimu ambayo kila muuzaji anatakiwa kuwa nayo kwa ajili ya kuboresha mauzo ya huduma/bidhaa zake. Ukiwa na misingi hii utafanikiwa kuwa muuza bora kipindi cha maisha yako yote.

Karibu tujifunze wote machache niliyojifunza kutoka kitabu hiki:

1. Kinachowatoutisha watu au taasisi katika viwango vya mauzo ni namna ambavyo wanatumia mbinu za mauzo. Mbinu za mauzo ni nyingi lakini ni vyema kila muuzaji akafahamu kuwa ili uwe muuzaji bora ni lazima uzingatie mbinu hizi hapa (a) Kwanza kabisa ujiamini kuwa unaweza (b) Andaa mazingira ya kukuwezesha kuwa muuzaji bora ikiwa ni pamoja na kuchagua kundi la marafiki wanaokufaha (c) Pata muda kujifunza na kuhakikisha siku yako unaipangilia vizuri (d) Kuwa na majibu ambayo unahisi wateja watakuuliza maswali (e) Kuwa mtu mwenye thamani huku ukitafuta fursa mpya mara kwa mara (f) Kuwa mtu wa vitendo na mara sote husiogope kushindwa (g) Chunga sana matumizi yako ikilinganishwa na uwekezaji au akiba yako (h) Jenga tabia njema na muda wote kuwa macho kwa ajili kuliteka soko; na (i) Wapuuze watu wanaokubeza.

2. Tenga muda maalum kwa ajili ya kupitia malengo yako ya mauzo kwa kila siku. Mwandishi anatushirikisha kuwa ni vyema kila siku uwe na muda kuangalia namna ambavyo siku yako itakwenda na muda huu ni vyema ukawa ni wa asubuhi na mapema kabla watu hawajaamka kwa ajili ya utulivu. Pia kila siku unatakiwa kutenga muda kwa ajili ya kufanya tathimini namna ambavyo umefanikisha malengo ya siku husika. Hapa unatakiwa kuongozwa na nidhamu ya hali ya juu yenye chimbuko la hamasa kutoka ndani mwako pasipo kusubiria kusukumwa na mwajiri wako au mtu yeyote. Hii ni kutokana na ukweli kwamba hakuna mtu ambaye atakuja kukutunuku digrii ya mafanikio, digirii ya mafanikio unajitunuku mwenyewe kwa kuongozwa na bidii katika kazi. Ndiyo bidii katika kazi ndo nyenzo ambayo itakufanya jamii inayokuzunguka ione kuwa wewe ni mtu mwenye bahati. Bahati inatafutwa hivyo hakikisha unaitafuta bahati yako.

3. Anza kwa kujilaumu mwenyewe kutokana na kiwango cha mauzo yako badala ya kulaumu mfumo au serikali, mazingira au watu wanaokuzunguka. Mwandishi anatushirikisha kuwa watu wengi wanafikia hatua ya kulaumu waajiri wao, serikali, watu wao wa karibu au hata pengine wateja kabla ya kujiuliza wao wanahusika vipi kwenye kiwango cha mauzo yao. Kwa ujumla kiwango cha mauzo yako kinategemea na (a) Imani yako – Je unajiamini kuwa unaweza kuuza kwa kiwango kile unachokusudia? (b) Mazoea ya kazi yako – Je unaenda kazini ukiwa umechelewa na unafunga mapema jioni lakini bado unategemea kuwa na kiwango kikubwa cha mauzo? (c) Hisia mbaya juu yako – Je unahisia mbaya juu ya bidhaa/huduma au una wasiwasi wa bei zako? (d) Tabia mbaya kama ulevi/utaji wa sigara ukiwa kazini (e) Hautimizi ahadi kwa wateja au pengine unatimiza kinyume na makubaliano. Hizi baadhi ya sehemu muhimu ambazo unatakiwa kujitathimini kwa ajili ya kuboresha kiwango cha mauzo yako.

4. Siku mbaya au nzuri unaiandaa mwenyewe kila unapoamka asubuhi. Ni kawaida kusikia mtu anakuambia kuwa leo sina mudi ya kufanya au leo siku yangu imekwenda vibaya. Mwandishi anatushirikisha kuwa ukifanya tathimini siku ambayo unadai kuwa imekwendea vibaya utagundua kuwa kwa asilimia kubwa ubaya wa siku hiyo wewe ndo umechangia kwa kiasi kikubwa hasa kutokana na fikra/mtazamo wako kwa siku husika. Mfano, ni kawaida kwa watu walio wengi kuwa na uzalishaji mdogo kwenye siku za jumatatu na ijumaa kutokana na mitazamo yao juu ya siku husika.

5. Je unaongozwa na falsafa zipi? Falsafa zinazaa mtazamo, mtazamo unaleta vitendo na vitendo vinaleta matokeo na hatimaye matokeo yanaleta mtindo wa maisha yako. Kama haupendi mtindo wa maisha yako ni lazima kwanza unagalie falsafa zinazokuongoza na hatimaye uzibadilishe falsafa hizo kwa ajili ya kufikia mtindo mpya wa maisha. Watu wa mauzo mara nyingi wanafanya kosa kubwa la kutazama sehemu ya vitendo kabla ya kuangalia kwanza falsafa zinazowaongoza. Kwa kifupi falsafa ni vile vitu ambavyo una imani juu yake na katika maisha yako umeviweka kama mwongozo wako kwenye kila sekta ya maisha yako. Kwa maana hii falsa zinatofautiana kati ya mtu mmoja na mwingine.

6. Kuwa na mtazamo wa NDIYO. Mwandishi anatushirikisha kuwa mtazamo wa ndiyo ni nyenzo muhimu ya kukabiliana na kila aina ya mazingira au tukio kwa muuzaji yeyeto yule. Hii ni kutokana na ukweli kwamba ukiwana mtazamo wa ndiyo utakuwa tayari kufanya kazi hata kwenye mazingira ambayo wenzako wanaona kuwa hayawezekani. Mtazamo huu unakufanya ujione kuwa kila kitu au tukio linaanza na NDIYO hata kama ni HAPANA hivyo kukujengea msingi imara wa kuona kuwa kila jambo linaweza kutekelezwa endapo utaweka jitihada.

7. Kazi ya kesho inaandaliwa usiku wa leo. Mwandishi anatushirikisha kuwa kama unataka kuwa muuzaji bora ni lazima uwe tayari kuindaa siku yako wakati watu wengine wamelala au wanaangalia TV usiku. Husikubali kupoteza muda wako kwa kuangalia michezo au filamu ambazo hazikuongezei kitu katika tasnia ya kazi yako na badala yake tumia muda huo kupangilia vyema kazi zako kwa ajili ya siku inayofuatia. Hapa unatakiwa kufahamu kuwa kadri unavyoharibu muda wako kwenye TV au siku hizi kwenye mitandao ya kijamii ndivyo unakubali kutumiwa na watu wengine kutimiza malengo yao ya mauzo.

8. Je wewe ni mshindi au mlalamikaji? Mwandishi anatushirikisha kuwa kama kweli unataka kuwa msshindi katika kazi zako za mauzo ni lazima kwanza uepuke tabia ya kuwa mlalamikaji. Hakikisha jukumu la ushindi unaliweka chini ya mamlaka yako ili hata pale unaposhindwa ujiulize wewe mwenyewe kwa nini umeshindwa na sio kulalamikia wengine. Hii ni kutokana na ukweli kwamba dhana ya ulalamikaji inakufanya ujitoe kwenye uhusika wa jambo au tukio na badala yake unamuachia mtu mwingine kama ndo amesababisha. Pia, unatakiwa kukumbuka kuwa hakuna mtu anayejitambua atapenda kukaa na mtu mlalamikaji. Kwa maana hivyo kadri unavyokuwa mlalamikaji unazidi kujiwekea mbali na watu wenye mchango chanya katika maendeleo ya kazi yako.

9. Utambulisho wako (self branding) ni nyenzo muhimu kwa wateja wako. Kadri watu wanavyokufahamu zaidi ndivyo watavutiwa kufanya biashara na wewe. Mwandishi anatushirikisha kuwa watu wengi kwenye tasnia ya mauzo wanafanya makosa ya kupigania utambulisho wa bidhaa/huduma zao kuliko wanavyoweka jitihada za kutambulisha majina yao wenyewe. Ili kuachana na makosa haya unahitaji kujitambulisha kwanza ili ufahamike kwa wateja wako na kadri wateja wanavyofahamu utambulisho wako ni rahisi kuvutiwa na yale unayofanya ikiwa ni pamoja na kampuni, bidhaa au huduma zako. Katika kujitambulisha unahitaji kujipambanua kama mtu mwenye kupigania kutatua matatizo ya wanajamii inayokuzunguka, unahitaji kujenga picha ya tofauti kwa wateja wako, unahitaji kujenga imani kwa wateja wako na unahitaji kuonekana mbunifu kupitia yale unayofanya. Muhimu tambua kuwa katika tasnia ya mauzo ni lazima utambue kuwa “si yule unayemfahamu bali ni yupi anakufahamu” hivyo unahitaji kujitangaza kwa hali na mali.

10. Thamani ya bidhaa zako pamoja na mahusiano yako na wateja ni sifa mbili muhimu za kuongeza kiwango cha mauzo yako na wala sio bei ya bidhaa/huduma zako. Watu wengi wanachanganya maana ya thamani kwa mteja kuwa ni kama vile punguzo la bei, bidhaa za bure zinazoambatana na kitu unachonunua, nyongeza n.k. Ukweli ni kwamba thamani kwa mteja ni vile vitu vinavyofanyika kwa mteja au mteja mtarajiwa kwa ajili ya faida yake pasipokutegemea wewe utafaidika na nini. Kwa maana hii ni lazima kwanza utangulize thamani kwa mteja wako na hatimaye faida itakufuata yenyewe. Hii ni pamoja na kutoa elimisho juu ya bidhaa au biashara yako kupitia makala, mitandao ya kijamii au semina za bure huku ukiacha namba zako za mawasiliano kwa ajili ya wateja watarajiwa. Kutokana na ukweli huu watu hawangalii bei bali wanaangalia thamani yako na huduma zako kwani kadri thamani inavyozidi kuwa kubwa ndivyo na wateja hawangalii kiwango cha bei.

11. Acha kuwa na fikra za kuwa biashara yako ni kuuza bidhaa/huduma kwa wateja na badala yake fikiria kuwa biashara yako ni kuuza thamani kwa wateja wako. Kumbuka kuwa unapouza thamani bei inakuwa sio kipimo cha mauzo yako na badala yake kinachoamua kiwango cha mauzo ni thamani unayotoa. Pia, kumbuka kuwa sio wateja wote watanunua kwa kuangalia thamani kwani tafiti zinaonyesha kuwa asilimia 30 – 40 ya wateja wananunua kwa kuangalia bei ya chini ikilinganishwa na asilimia 60 – 70 ya wateja wanaotangulizwa thamani kwanza.

12. Kiwango cha mauzo yako kina uhusiano mkubwa na jitihada unazoweka kwenye kujenga mtandao na wateja wako. Hii ni kutokana na ukweli kwamba kadri unavyozidi kuwa na mtandao mkubwa ndivyo unaongeza idadi ya marafiki na idadi ya marafiki ina mchango chanya kwenye kiwango cha mauzo yako. Hapa unahitaji kutumia majukwaa au matukio mbalimbali kwa ajili kupanua mtandao wako. Unaweza kutumia mitandao ya kijamii, maonyesho mbalimbali kama maonyesho ya biashara, nanenane, mkusanyiko wa watu kwa ajili ya michezo na matukio mengineyo.

13. Kiwango cha mauzo yako kinategemea na idadi ya wateja au wateja tarajiwa ambao unaweza kuwashawishi. Mwandishi anatushirikisha kuwa kuna uhusiano mkubwa katika ya mauzo na uwezo wa kushawishi wateja wako. Pia, unapofanya ushawishi ni lazima utambue kuwa ni kundi lipi katika jamii unalilenga kwa ajili ya kufanya biashara na wewe. Mfano, itakuwa haina maana kumshawishi mtoto wakati unajua kuwa mtoa maamzi ni baba au mama. Itakuwa haina maana kumshawishi mwajiriwa wa kampuni kwa ajili ya bidhaa au huduma zako wakati unajua kabisa kuwa mtoa maamuzi ni bosi wake.

14. Kufanikiwa katika kuwashawishi wateja kunategemea na namna ambavyo unauliza au kujibu maswali pindi unapokutana na wateja watarajiwa. Mwandishi anatushirikisha kuwa kabla ya kufanya ushawishi na wateja ni lazima kwanza upangilie vyema maswali na majibu ili vyote kwa pamoja vimushawishi mtu kufanya biashara na wewe. Muda wote uliza maswali ambayo yatakutifautisha na wapinzani wako wa kibiashara, uliza maswali ambayo yatamfanya mteja aone thamani katika bidhaa/huduma yako, uliza maswali ambayo yatamfa mteja aone fursa mpya katika biashara zake au maswali ambayo yanampa shauku ya kuendelea kukusikiliza. Kumbuka kuwa kama mteja mtarajiwa hajashawishika ni kwa sababu na wewe haukuwa na ushawishi hivyo endelea kujifunza mbinu za kushawishi.

15. Kama unaweza kumchekesha mteja mtarajiwa kuna uwezekano mkubwa wa kumshawishi anunue kutoka kwako. Mwandishi anatushirikisha kuwa mteja unapomgusa hisia zake kiasi cha kuweza kutabasamu au kucheka basi fahamu kuwa umefanikisha hatua ya kwanza ya mahusiano mazuri kati yako na yeye. Hivyo katika kutafuta wateja wapya unahitaji kuongozwa na ucheshi wa maneno pamoja na lugha ya mwili. Hata hivyo ni lazima utambue kuwa mcheshi katika mauzo inachukua muda ikitegemea na namna mhusika anavyowekeza kwenye kujifunza kuwa mcheshi.

16. Tumia ubunifu kujitofautisha na wengine hatimaye kuliteka soko. Kama ambavyo tumeona kuwa watu wapo tayari kulipia thamani, ni kupitia ubunifu utafanikiwa kutoa thamani kubwa kwa wateja wako. Ubunifu unategemea na namna ambavyo unatumiwa kichwa chako kwa maana ubongo wako – unahitaji kujenga tabia ya kufikiri kwa ajili kuwa mbunifu, mtazamo wako – ukiwa na mtazamo hasi daima hauwezi kuwa mbunifu, namna unavyotazama mazingira yako – kuna fursa kila sehemu inayokuzunguka na jinsi unavyojitazama mwenyewe – kama haujiamini kamwe hauwezi kuwa mbunifu. Ili kuwa mbunifu unahitaji kusoma zaidi kwani kadri unavyosoma makala na vitabu mbalimbali ndivyo unajifunza ubunifu zaidi.

17. Kama muuzaji unahitaji kuchanganua hali hatarishi na kuipunguza kabla kufanya biashara na mteja wako. Kadri utavyopunguza hali hatarishi kwa wateja wako ndivyo itakuwa rahisi kuwavuta watu wengi kufanya biashara na wewe. Hii ni kutokana na ukweli kwamba watu wanahitaji bidhaa/huduma ambazo sio hatarishi (risk free products or services). Hali hatarishi unahitaji kuzichangunua kwa kuangalia ubora wa bidhaa/huduma zako, thamani halisi ya huduma zako, ukweli katika kile unachomuhubiria mteja wako, matumizi au matokeo tarajiwa baada ya kununua bidhaa/huduma zako n.k.

18. Shuhuda wa bidhaa au huduma zako ana nafasi ya kuwashawishi watu wengi kuliko wewe. Kuna msemo kuwa ukimfukuza mteja mmoja kutokana na uzembe au uongo wako katika huduma zako unakuwa umefukuza wateja zaidi ya kumi. Ndicho mwandishi anachotushirikisha hapa kuwa unatakiwa kuhakikisha kila mteja unayefanya naye biashara huna budi kumridhisha. Hii ni kutokana na ukweli kwamba kadri mteja anavyoridhika na huduma/bidhaa zako ndivyo atavyowaleta wateja wengine wapya.

19. Kuwa macho muda wote kwa ajili ya kufanya mauzo. Kamwe husikubali kutoka kwenye lengo lako kubwa pasipokujali sehemu uliyopo, kila sehemu na kila wakati hakikisha upo tayari kwa ajili ushawishi wa wateja watarajiwa. Hapa muda wote unatakiwa kuongozwa na hamasa tano ambazo ni (i) hamasa ya ushindi (ii) hamasa ya kujiamini wewe pamoja na bidhaa/huduma zako (iii) hamasa ya kutegemea matukio chanya kuliko matukio hasi (iv) hamasa ya kufanikiwa na (v) hamasa ya maamuzi chanya.

20. Jiuzulu nafasi yako kama meneja mkuu wa ulimwengu. Mwandishi anatushirikisha kuwa mpaka kufikia hapa umepata nyenzo muhimu za kukusukuma katika tasnia ya mauzo lakini kuna jambo moja la kuzingatia. Kuna matukio mengi yanatokea na mengine yataendelea kutokea katika ulimwengu huu lakini kabla ya kuyashabikia jiulize yanachangia nini katika maisha yako. Kamwe husikubali kutekwa kwenye matukio ya watu wengine, unahitaji kuandaa matukio yako mwenye ili yaweteke ambao bado hawajajitambua. Sanaa ya kuuza inahitaji nidhamu ya hali ya juu hasa nidhamu binafsi. Unahitaji kuachana na ushabiki ambao hauna tija kwako.

Haya ni machache ambayo nimeweza kukushirikisha kati ya mengi yaliyo kwenye kitabu hiki. Kupata nakala ya kitabu hiki BONYEZA HAPA na ujiunge na mtandao wa fikra za kitajiri kisha nitumie ujumbe wa kuomba kitabu hiki kupitia barua pepe fikrazakitajiri@gmail.com.

Niendelee kukuomba usambaze jumbe hizi kwa kadri uwezavyo ili yale unayojifunza yawafikie wengi na hatimaye tufanikiwe kuibadilisha dunia hii kuwa mahali pazuri pa kuishi (Unaposambaza makala hizi hakikisha haukopi na kupest badala yake share link ili hatimiliki za mwandishi wa makala ziheshimiwe). Nakutakia mapambano mema.

Karibuni kwenye fikra za kitajiri ili upate elimu hisiyokuwa na mwisho.

Born to Win ~ Dream Big

Augustine Mathias Bilondwa
Namba ya Simu: +255 786 881 155
Mwanzilishi wa Mtandao wa fikrazakitajiri.blogspot.com

Barua pepe: fikrazatajiri@gmail.com

Mambo Niliyojifunza Kwenye Kitabu cha Strong Fathers, Strong Daughters: The 30 – Day Challenge (Baba Bora, Mtoto wa Kike Bora: Zoezi la Siku 30)

Fikra za Kitajiri Jumapili, Mei 21, 2017 Add Comment

Habari ya leo rafiki na msomaji wa mtandao wa fikra za kitajiri. Ni matumaini yangu kuwa unaendelea kupambana kwa ajili ya kuboresha maisha yako. Karibu tena katika mtandao wa FIKRA ZA KITAJIRI kwa ajili ya uchambuzi wa kitabu cha wiki hii. Leo hii ikiwa ni wiki ya 19 katika kipindi cha mwaka 2017 naendelea kukushirikisha uchambuzi wa vitabu nikiwa na lengo kubwa la kukupa maarifa ambayo ni wajibu wako kuyatumia ili ubadilishe kila sekta ya maisha yako.

Kitabu cha wiki hii ni “Strong Fathers, Strong Daughters” kutoka kwa mwandishi Meg Meeker, M.D. Mwandishi Meg Meeker ni daktari wa binadamu na mzungumzaji/mhamasishaji mashuhuri kwenye masuala ya afya pamoja na uhusiano kati ya wazazi na watoto. Dr. Meg Meeker ni mama wa watoto watoto watatu ambapo kati yao wawili ni wa kike na mmoja ni wa kiume. Mwandishi ana uzoefu wa maisha ya ndoa kwa vile amefanikiwa kuishi na mme wake kwa zaidi ya miaka 30.

Kwa ujumla mwandishi Dr. Meg Meeker anatumia nafasi yake kutushirikisha kuwa kama baba una nafasi kubwa ya kubadilisha maisha ya mtoto wako wa kike ikiwa ni pamoja na mtazamo wake juu ya wanaume wote. Wewe ni chujio namba moja na kubwa kuliko chujio zote ambazo zinaweza kuchuja tabia za mwanao wa kike. Pamoja na nguvu kubwa uliyonayo katika kumkuza vyema mwanao wa kike ni lazima kwanza utambue kuwa mwanao wa kike anahitaji ukaribu wako wa karibu. Pia, ni lazima utambue kuwa mtazamo na meneno unayonena kila mara kwake juu ya wanaume ndo yanamjenga kwa ajili ya kuwa mtoto bora wa kike na hatimaye kuwa mama bora au kinyume chake.

Karibu tujifunze wote machache niliyojifunza kutoka kitabu hiki:

1. Wewe ni mfano na mwakilishi wa wanaume wote kwa mwanao wa kike. Mwandishi anatushirikisha kuwa mtoto wa kike katika enzi zake za ukuaji mwanaume wa karibu yake ni baba yake mzazi. Kama baba una tabia mbaya kwa mke wako itapelekea mwanao wa kike ajenge sura mbaya dhidi ya wanaume wote jambo ambalo litamfanya awe na msingi mbaya wa maisha yake ya baadae. Hii ni kutokana na ukweli kwamba wewe kama baba ni mwanamme wa kwanza wa kuwa karibu nae katika enzi za utoto wake. Kwa maana hiyo kama wewe ni mkalimu mwanao atakuwa na picha ya kuwa wanaume wote ni wakalimu, kama wewe ni mwenye upendo vivyo hivyo atategemea wanaume wote kuwa na upendo na kama una tabia mbaya ndivyo atakavyojenga hisia juu ya wanaume wote.

2. Kila siku unaporudi nyumbani hakikisha unamuona binti yako ikiwa ni pamoja na kuhakikisha unajidhirisha na mwonekano wake kwa siku hiyo. Hapa mwandishi anatushirikisha kuwa kila unapokuwa na binti yako hakikisha unatumia muda huo kumfundisha ujuzi wowote ikiwa ni pamoja na makuzi na tamaduni bora ambazo atazitumia kama mwongozo katika ukuaji wake. Hii ni kutokana na ukweli kwamba kila muda binti yako atakuwa anajifunza mengi kutoka kwako hivyo ni muhimu kuhakikisha kila siku unampa muda wa kuwa naye. Katika muda huu ni lazima utambue kuwa majibu yako kwake ndo yataamua kiwango cha uwezo wa kujiamini na kujiona kuwa yuko vizuri kwenye jamii na kazi zake kwa ujumla.

3. Muda wote unatakiwa kutambua kuwa wewe na binti yako mnaunganishwa na upendo wa baba na mwana. Kwa mantiki hii ni lazima utambue kuwa kadri utakavyoonesha upendo kwake kama baba ndivyo ataendelea kutambua kuwa wanaume ni watu wenye wema, upendo, busara, hekima na wapole. Hii itakuwa ni mchango mkubwa katika maisha yake ya ndoa kwani ataanza maisha haya akiwa na mtazamo mzuri kwa mwenza wake.

4. Binti yako muda wote anakuona shujaa wake katika kila hali anayokutana nayo. Hii ni kutokana na ukweli kwamba muda wote mwanao anakuona wewe ni mkubwa na mwenye nguvu kuliko kitu chochote kile au mtu yeyote yule. Ile aendelee kukuona shujaa ni lazima uhakikishe unalinda heshima yako kwake ikiwa ni pamoja na kuwa mwanifu katika ahadi zako. Kwa kufanya hivyo utamfanya binti yako ajione mwenye amani, furaha na upendo. Hata hivyo wengi wameshindwa kuwa shujaa kwa binti zao kwa kudhania kuwa ili uwe shujaa ni lazima uwe na akili sana au uwe na pesa nyingi jambo ambalo ni potofu. Ushujaa pia unategemea na jinsi ambavyo unazuia jazba zako pale mwanao anapokwenye kinyuma na taratibu.

5. Katika jamii imekuwa ni kawaida wanaume kupenda watoto wa kiume kuliko watoto wa kike. Hii ni pamoja na kuhitaji watoto wa kiume wafanye vyema kwenye masomo ya sayansi ikilinganishwa na watoto wa kike. Mwandishi anatushirikisha kuwa katika jamii ya sasa ni muhimu kuhakikisha binti yako unamuandaa kwa ajili ya kufanya kazi yoyote ile inayoonekana ni nzuri kwa watoto wa kiume. Mfano, muandae binti yako kwa ajili ya kufanya vyema kwenye masomo ya sayansi, sanaa au biashara. Njia bora ya kumjengea uwezo binti yako ili afanikiwe sawa na watoto wa kiume ni kumshirikisha mara kwa mara kwenye kazi zako au kufanya kazi zako akiwa anashuhudia jinsi unavyotekeleza majukumu yako. Hii ni kutokana na ukweli kwamba kadri unavyomuhusisha kwenye zako ndivyo anatambua thamani yako kwake na wanafamilia wengine. Hata hivyo ni muhimu kutambua kuwa watoto wa kike wanapenda wanaume wachapa kazi hivyo ni muhimu kama baba ufahamu ukweli huo na ujitahidi kufanya kazi kwa bidii kwa manufaha ya familia yako.

6. Binti yako anaona wewe ndo kiongozi bora na mwenye uzoefu kuliko mtu yeyote yule. Kwa mantiki hii mwanao anahitaji kujifunza kutoka kwako mbinu za uongozi na wewe kama baba una wajibu mkubwa kuhakikisha unakuwa kiongozi bora wa familia. Katika karne ya sasa unaweza kujifunza vitu vingi kwa kutumia simu yako, hivyo ni muhimu kutumia muda wako kujifunza namna ambavyo unaweza kuwa baba na mwanaume bora katika familia yako na jamiii inayokuzunguka. Hapa ni lazima ukubuke kuwa kiongozi bora anatoa viongozi bora pia, hivyo, kama utakuwa na misingi ya uongozi bora katika familia yako ndivyo utafanikiwa kuwalea wanao kwenye misingi ya uongozi bora.

7. Watoto wa kike wanahitaji kupendwa na kujali. Mwandishi anatushirikisha kuwa kama baba ni lazima utambue kuwa kila mara binti yako anahitaji upendo wako katika kila tukio la maisha yake. Hivyo ni muhimu kutenga muda wa kumpongeza pale anapofanya vizuri na pale anapoenda kinyume na taratibu tafuta namna bora ya kumkanya ili hasiojione mnyonge wa nafsi. Unapofanya matendo ya kuonesha kuwa unamjali na kumpenda moja kwa moja anatambua kuwa ndani ya nafsi kuna nafasi kwa ajili yake ajambo ambalo linampa nguvu ya kufanya vyema zaidi.

8. Tofauti na upendo wa binti kwa mama yake, mtoto wa kike anajua kuwa upendo wa baba kwake unatafutwa. Mwandishi anatushirikisha kuwa watoto wa kike akilini mwao wanajua kuwa upendo wa mama upo muda wote ikilingaishwa na upendo wa baba. Kutokana na ukweli huu baba una wajibu wa kuhakikisha unaonyesha matendo ya upendo kwa wanao ili ufanikiwe kupata upendo wao kama ilivyo kwa mama. Hii ni pamoja na kumwambia mwanao kwa nini unampenda kwa maana unatakiwa utumie mbinu ambazo zitaonesha kuwa thamani yake kwako haina kipimo wal ukomo.

9. Wewe ni wa kipekee kwa mwanao wa kike. Mwandishi anatushirikis kuwa kila mara binti yako anavyokuona moja kwa moja anaona sifa tofauti na zile anazoziona kutoka kwa mama yake. Hii ni kuanzia kwenye sauti, ngozi, ndevu, nywele na mwonekano wako kwa ujumla. Kwa mantiki hii binti yako anategemea apate matendo ya kujali kutoka kwako kuliko ilivyo kwa mama yake. Hii ni kutokana na ukweli kwamba mtoto wa kike anapokuwa mikononi mwa baba yake anajisikia mwenye amani kuliko akiwa na mama yake. Upendo huu wa baba na binti yake hauna ukom o hata pale ambapo atakuwa ameolewa bado nafasi ya baba yake itakuwepo kwenye nafsi yake. Japo unatakiwa kutambua kuwa nafasi hiyo itakuwepo endapo tu ulimpenda katika enzi za utoto wake, kinyume chake ni kwamba kama ulimfanya akuchukie katika enzi hizo, chuki hiyo itakuwepo enzi za maisha yake yote.

10. Mfundishe binti yako tabia ya kujithamini, unyenyekevu na heshima kwa jamii inayomzunguka. Mwandishi anatushikisha kuwa jukumu la kuhakikisha mtoto wa kike anaishi maisha yenye tabia njema lipo mikononi mwa baba. Hii ni kutokana na ukweli kuwa binti ambaye amelelewa katika misingi ya kujithamini na unyenyekevu anaweza kufanya vyema katika mazingira yoyote yale pasipo kutegemea uwepo wa wazazi wake. Sifa pekee mtoto mnyenyekevu ni kutambua kuwa yeye sio bora kuliko wengine na wala wengine sio bora au wabaya kuliko yeye. Kwa mantiki hii mtoto mnyenyekevu ana sifa ya kuishi na watu wa kila aina kwenye jamii.

11. Tambua kuwa kila unalofanya binti yako yupo pembeni kujifunza au kuigiza matendo yako. Mwandishi anatushirikisha kuwa kama baba unatakiwa kuwa makini kwa kila tukio unalofanya mbele ya mwanao. Kwa ujumla mwanao ana shauku kubwa ya kujifunza kutoka kwako hivyo kama haupo makini na matendo yako atajifunza tabia mbaya ambazo zitaharibu maisha yake kwa ujumla. Kutokana na ukweli huu ni kawaida katika jamii kukuta mtoto anafanya vyema kwenye taalamu au tasnia ya baba yake kwa vile alikuwa anafuatilia kwa makini shughuli za baba yake. Vivyo hivyo, mwanao anahitaji ajifunze sifa za kujithamini, unyenyekevu na heshima kutoka kwako. Kama wewe hauna sifa hizo moja kwa moja mwanao nae atafuata nyayo zako.

12. Kumbuka kuwa kama wa baba hakuna kazi ngumu kama kumfanya mtoto afanye au awe na tabia zile ambazo wewe unazitaka. Mara nyingi katika jamii ya sasa utandawazi umetawala kiasi cha kuvuruga akili ya watoto wa jinsia zote. Kama baba unatakiwa ufahamu kuwa una wajibu kuhubiri na kusimamia tabia njema kwa mwanao mpaka pale ambapo utaona amefikia viwango unavyovitaka. Kama baba unahitaji kuhakikisha binti yako anafikia viwango vya kuwa binti mwenye kupendeza, kujitambua, kujiamini, ana akili ya maisha, mcheshi na mwenye hekima, busara na heshima. Njia bora ya kufikia viwango hivi ni kuboresha ukweli na uwazi kati ya baba na binti yake, na katika kila hatua ya makuzi unayomfundisha mwanao hakikisha inakuwa sehemu ya furaha, upendo na amani kati yenu wawili.

13. Fahamu kuwa wewe una nguvu kubwa ya kumlinda binti yako dhidi ya maovu mengi ambayo yanaendelea kuitawala jamii ya sasa. Mwandishi anatushirikisha kuwa kinachozuia akina baba wengi kuwalea vyema binti zao ni kutawaliwa na hofu ambayo inawafanya kuona mauvu ya dunia ya nguvu kubwa kuliko wao. Hili ni kosa kubwa kwani unapokili udhaifu huu haitakuwa kazi rahisi kusikilizwa na binti yako. Ni lazima utambue kuwa una mamlaka yenye nguvu ya kila aina ya kumlinda binti yako ili aishi maisha unayoyataka wewe. Kama baba hakikisha unatimiza wajibu wako na sehemu nyingine mshirikishe Mwenyezi Mungu katika kuhakikisha binti yako anakuwa kwenye misingi imara.

14. Kumbuka kuwa binti yako anapitia katika nyakati toafauti za ukuaji wake. Kuna nyakati ambazo fikra zake zitakuwa zimetawaliwa na namna gani anaweza kuwavutia vijana wa kiume wa umri wake na hivyo atawekeza nguvu nyingi kwenye jinsi gani anaweza kuwa mdada mrembo. Kama baba unapaswa utambue kuwa katika nyakati kama hizo unapaswa kumpa mwongozo wa namna ambavyo anatakiwa awe makini na matendo yake. Mfundishe zaidi juu ya tabia za wanaume na tumia nafasi hiyo kumfundisha namna ambavyo anaweza kuvaa nguo zenye heshima na ambazo hazitawatamanisha wanaume. Kwa kufanya hivyo utamlinda mwanao dhidi ya vishawishi vingi kutoka kwa wanaume. Hata hivyo katika kipindi hiki unatakiwa kuzidisha ukaribu wako kwa binti yako ili uendelee kufahamu ni nini nahitaji kwa wakati huo.

15. Kumbuka kuwa nyakati zimebadilika. Zamani ilikuwa binti hawezi kufanya tendo la kujamiana mpaka pale atakapoolewa. Lakini siku hizi watoto wadogo wanaingia kwenye mahusiano wakiwa bado shule za msingi/sekondari na mara nyingi mahusiano ya namna hii hayadumu. Mwandishi anatushirikisha kuwa kama baba una nguvu kubwa ya kumuongoza binti yako katika kipindi hiki kigumu. Hii ni pamoja na kuhakikisha unajenga ukuta imara wa msimamo wake juu ya ngono. Hata hivyo, baba wengi wamekuwa ni waoga kwa binti zao linapokuja suala la kuwafundisha juu ya mahusiano ya ngono katika umri mdogo. Hali hii imepelekea watoto wa kike waharibu usichana wao na hatimaye kujikuta kwenye wakati mgumu na hapa ndipo baba zao wanashutka wakati wameshachelewa.

16. Akina baba wengi wanaishi kwa wasiwasi juu ya watoto wao wa kike katika umri wa elimu ya sekondari au elimu ya juu. Wasiwasi huu unatokana na hofu ya binti wao kubeba mimba, kujiingiza kwenye makundi mabaya au kuanzisha ulevi na uvutaji wa bangi. Mwandishi anatushirikisha kuwa njia pekee ya kumkinga mwanao dhidi ya makundi haya ya kidunia kumfundisha namna ya kupanua uwezo wake wa kufikri kwa kina. Katika zoezi hili unatakiwa umfundishe atambue ni kwa nini anaamini katika misingi flani na kisha awe tayari kudumu katika misingi hiyo pasipo kusimamiwa na mtu yeyote. Misingi hii ni lazima ijikite kwenye viwango vya mila na desturi, kiakili, kihisia na kiroho. Na vyote kwa pamoja ni lazima vilenge kumwezesha binti yako atambue kusudi la maisha yake.

17. Jenga tabia ya kuingilia kati pale mambo yanapokuwa magumu kwa binti yako. Hii ni kutokana ukweli kwamba katika akili ya binti wako yeye anafahamu kuwa wenye ni mwelevu na mwenye nguvu kuliko mtu yeyote yule. Hiyo kutokana na mtazamo wake pale unapoingilia kwa ajili ya ushauri, moja kwa moja anatumia ushauri huo kwa mapana yake. Hata hivyo ni lazima umfundishe binti yako kuhakikisha anatumia neon HAPANA pale inawezekana. Katika mazingira yote umfundishe binti yako kusimama imara katika kila aina ya changamoto inayomkabili.

18. Kuna tofauti kubwa kati ya mwanamke na mwanaume kwa namna wanavyokabiliana na changamoto. Mwanaume anapokutana na changamoto hatua ya kwanza kabisa ni kufikiria chanzo chake na hatimaye kutafuta suluhisho la changamoto husika. Mwanamke mara baada ya kukutana na changamoto cha hatua ya kwanza kabisa anaanza kutafuta nani wa kumlahumu kutokana na tatizo husika na mara nyingi hataki kujishughulisha kutafuta suluhisho lake. Uwezo huu wa kipekee wa kukabiliana na changamoto pasipo kuathirika kihisia ni nyenzo muhimu kwa baba katika kumsaidia binti yake kwenye changamoto zinazomkabili. Pia unaweza kutumia uwezo huu kutambua hali inayomkabili binti yako ambayo pengine mwenza wako hajaweza kuitambua.

19. Ishi sifa zote za mwanaume ambaye unataka amuoe binti yako. Mwandishi anatushirikisha kuwa baba ana nafasi kubwa ya kumfanya binti yake achague sifa za mwanaume bora kwa kuangalia sifa za baba yake. Hapa tunajifunza kwamba ni muhimu sana kuishi maisha yenye kila aina ya upendo kwa mwenza wako ili binti yako ajifunze kutokana na uimara wa ndoa yenu.

20. Mpe binti yako mwongozo wa namna ya kumpata mwenza wake ambaye atadumu naye. Hii ni kutokana na ukweli kwamba baba ana uwezo kuona vitu vingi kwa mtu ambaye anataka kumuoa binti yake tofauti na binti yake anavyoweza kumtazama mwenza wake mtarajiwa. Mwandishi anatushirikisha kuwa katika enzi kuingia kwenye uchumba mabinti wengi wanatawaliwa na hisia juu ya mwenza wake badala ya kuangalia sifa muhimu ikiwa ni pamoja na kumchunguza kwa undani mwenza wake. Kwa mantiki hii, baba ana jukumu kubwa la kumchunguza kijana anayetaka kuingia kwenye mahusiano na binti yake na pale inapobidi atumie mbinu bora kumshawishi binti yake kufanya maamuzi sahihi.

21. Kumbuka kumlea mtoto wa kike inahitaji uvumilivu na ubunifu wa hali ya juu. Mwandishi anatushirikisha kuwa kumlea mtoto wa kike ni sawa na moyo wako utolewe na uwe unatembea nao mikononi mwako. Ni lazima utumie mbinu zote kuhakikisha unalinda moyo wako ili watu wasije wakauharibu. Vivyo hivyo ndivyo ilivyo kwa mtoto wa kike, kadri anavyozidi kukua na kupendeza ndivyo anavyotolewa macho na kila mtu. Wapo wenye nia nzuri lakini mara nyingi wengi wao ni waharibifu na hivyo unahitaji kuwa karibu sana na binti yako kwa ajili ya kumsaidia kama baba.

22. Jifunze kuwa na maonge magumu na binti yako juu ya ngono, imani, Mungu na kifo. Mwandishi anatushirikisha kuwa hizi ni kati ya sekta ngumu ambazo baba anatakiwa kumfundisha binti yake na hatimaye wote kwa pamoja wakawa na uelewa mmoja. Pamoja na ugumu wake baba ni lazima uwe tayari kuhakikisha binti yako anapata dozi ya kutosha kwenye kila sekta husika. Wote tunafahamu kuwa endapo atapa dozi ya kutosha kwenye kumjua Mungu itakuwa kubadilisha mtazamo wake kwenye sekta nyingine za maisha yake.

23. Akina baba wengi wameshindwa kuwafundisha binti zao juu ya Mungu kwa vile hawaamini juu ya uwepo wa Mungu au hawatambui umuhimu wa Mungu. Hata hivyo wengi katika nyakati ngumu za maisha yao au maisha ya wapendwa wao huwa wanakili juu ya uwepo wa Mwenyezi Mungu. Kwa maana hii baba unatakiwa kumfundisha mwanao wa kike kuwa Mungu yupo na miujiza yake inafanya kazi ndani mwetu kila iitwapo leo. Hii ni njia pekee ya kumkuza mwanao katika misingi ya imani na kadri atavyoimarika katika misingi hii ndivyo itakuwa ni mwongozo katika maisha yake ya baadae.

Karibuni kwenye fikra za kitajiri ili upate elimu hisiyokuwa na mwisho.

Born to Win ~ Dream Big

Augustine Mathias Bilondwa
Namba ya Simu: +255 786 881 155

Ukurasa wetu wa facebook: Fikra za Kitajiri: Fikri na Kutenda Kitajiri: Elimika na Tajirika
Mwanzilishi wa Mtandao wa fikrazakitajiri.blogspot.com

Barua pepe: fikrazatajiri@gmail.com

Mambo Niliyojifunza Kwenye Kitabu cha Do More Great Work: Stop Doing Busy Work and Start the Work That Matters (Fanya Kazi Nyingi Zenye Tija Kubwa: Achana na Kazi Zisizo na Tija)

Fikra za Kitajiri Jumapili, Mei 14, 2017 Add Comment

Habari ya leo rafiki na msomaji wa mtandao wa fikra za kitajiri. Ni matumaini yangu kuwa unaendelea kupambana kwa ajili ya kuboresha maisha yako. Karibu tena katika mtandao wa FIKRA ZA KITAJIRI kwa ajili ya uchambuzi wa kitabu cha wiki hii. Leo hii ikiwa ni wiki ya kumi na nane katika kipindi cha mwaka 2017 naendelea kukushirikisha uchambuzi wa vitabu nikiwa na lengo kubwa la kukupa maarifa ambayo ni wajibu wako kuyatumia ili ubadilishe kila sekta ya maisha yako.

Uamzi wa kubadilisha maisha yako upo mikononi mwako na hivyo kama mpaka sasa haujajifunza kitu chochote katika makala hizi za uchambuzi wa vitabu nakushauri husiendelee kupoteza muda wako na badala yake ufanye mambo ambayo umeyazoea.

Kitabu cha wiki hii ni “Do More Great Work” kutoka kwa mwandishi Michael Bungay Stanier. Michael Bungay Stanier ni mjasiliamali na mwanzilishi wa Kampuni Box Of Crayons ambayo inafanya kazi zake katika mataifa mengi duniani. Mwandishi huyu mwaka 2006 alichaguliwa kama kocha (mhamasishaji wa mafanikio) mwenye mafanikio zaidi nchini Canada.

Michael Bungay Stanier anatumia kitabu hiki kutufunulia umuhimu wa kufanya kazi zenye tija katika kufikia mafanikio yetu na kuachana na kazi ambazo zimekuwa zikitumia muda wetu mwingi huku zikiwa na tija au mchango mdogo katika kufikia ndoto za maisha yetu.

Mwandishi anatushirikisha kuwa kwa ujumla kazi zote tunazofanya katika maisha zinagawanyika katika makundi matatu ambayo ni (a) kazi mbaya – bad work (b) kazi nzuri – good work (c) kazi kubwa – great work.

Mwandishi anatushirikisha kuwa kundi la kwanza linajumuisha kazi ambazo zinapoteza muda, nguvu, rasilimali na hata maisha ya muhusika. Kundi la pili linajumuisha kazi ambazo mhusika anafanya mara kwa mara na muda mwingi anautumia katika kazi hizi. Mara nyingi kazi za namna hii zinatokana na taaluma au uzoefu wetu na hivyo ni kawaida muhusika kufanya kazi hii kwa kiwango cha hali ya juu hata kama tija yake ni ndogo. Kundi la mwisho linahusisha kazi zote ambazo kila mtu anatamani kufanya kwa maana ya kazi ambazo zinaleta mabadiliko katika maisha ya mhusika. Na kazi hizi zina sifa ya kumfanya mhusika afikirie kwa mapana, aifurahie kazi anayofanya na kila siku atamani kuendelea kufanya kazi pasipo kusukumwa na mtu yeyote.

Mwandishi anatushirikisha kuwa kila mmoja anapaswa afikirie kufanya kazi zenye sifa ya kundi la mwisho kwa vile kazi hizi zinaleta tija kubwa kwa muhusika, zinamfanya muhusika hasiridhike na hatua aliyonayo bali aendelee kupambana kwa ajili ya kuongeza zaidi na hatimaye akabiliane na kila aina ya changamoto. Kazi hizi ndizo zinatofautisha watu au taasisi katika jamii kutokana na ubunifu na utimilifu wa kazi husika kati ya mtu mmoja na mwingine au taasisi moja na nyingine.

Hata hivyo watu wengi wameendelea kufanya kazi za kundi la pili kwa vile hawataki kujisumbua sana hasa katika kufikiri, wanaogopa kubeba au kuchukua maamzi magumu (risk), wanatafuta usalama wa kazi kuliko tija ya kazi husika na hawako tayari kuangaika mara kwa mara kutafuta maarifa mapya. Hii ni kutokana na ukweli kwamba kazi za kundi la tatu zinabadilika mara kwa mara kutokana na muda, yaani kazi ya maana unayofanya leo hii baada ya miaka mitano haitakuwa kazi ya maana na badala yake itakuwa kwenye kundi la pili.

Karibu tujifunze wote machache niliyojifunza kutoka kitabu hiki:

1. Mwandishi anatushirikisha kuwa pamoja na kwamba kila mtu anatamani kufanya kazi kubwa tena zenye tija (kundi la tatu) ni lazima tutambue kuwa kazi hizo zinatokana na kazi zetu za kila siku. Kwa maana hii, hatupaswi kuacha kazi zetu za sasa na kuanza kutafuta kazi zenye tija bali tunachotakiwa kufanya ni kufanya kazi zetu za sasa kwa weledi, ubunifu na utimilifu ili kupitia kazi hizi tufanikiwe kuhamia kwenye kundi la kazi za aina ya tatu. Hivyo tunatakiwa kutumia kazi zetu za kila siku kufikia viwango vya mabadiliko makubwa katika kila sekta ya maisha yetu.

2. Mwandishi anatushirikisha kuwa kinachowasukuma watu kufanya kazi kubwa zenye tija ni ile hali ya kutaka kufanya vitu kwa njia ya upekee au utofauti. Kwa maana hii ni lazima kwanza mhusika atathimini hali ya kazi yake ya sasa na hatimaye afanye maamuzi ya kuiboresha kazi hiyo au pengine atafute kazi nyingine ambayo ina tija zaidi. Hata hivyo wengi wanatamani kufanya kazi kubwa zenye tija lakini ni wachache ambao wapo tayari kujitoa kwa ajili ya kazi hizo.

3. Kazi kubwa (great work) zina sifa ya kuwa rahisi au ngumu kwa kutegemea nyakati. Mwandishi anatushirikisha kuwa katika kufanya kazi kubwa kuna kipindi mambo yatanyooka na utaona kuwa kila kitu kinaitikia wito wako japo pia kuna nyakati ambazo utaona kila kitu kinakukimbia. Hivyo ni muhimu kujipanga kwa ajili ya kukabiliana na nyakati ngumu kipindi unapokuwa kwenye nyakati za neema.

4. Kufanya kazi kubwa zaidi inaweza kuwa sehemu ya maisha yako endapo utaweka mikakati ya kubadilisha kila sekta ya maisha yako ili iendane na kusudi la maisha yako. Hivyo ni wazi kuwa kazi kubwa sio lazima itazamwe kwa maana ya kipato inachokuingizia bali kila mmoja anatakiwa kutathimini kazi yake kwa kuangalia nini hasa kusudi la maisha yake hapa duniani. Kwa maana hii hatua ya kwanza kabisa ya kufanya kazi kubwa yenye tija ni lazima kufahamu kwanza wewe ni nani na kwa nini uliumbwa hivyo ulivyo kwa maana ya kutambua umuhimu wako katika ulimwengu huu.

5. Kabla ya kuanza safari ya kufanya kazi kubwa yenye tija ni lazima kwanza utambue ni wapi unaelekea na wapi ulipo kwa sasa. Mwandishi anatumia mfano wa kwamba ukiwa unasafiri kuelekea sehemu ambayo hujawahi kufika ni lazima utaweka maandalizi kwa kutafuta taarifa muhimu juu ya sehemu hiyo ikiwa ni pamoja na umbali wake. Ndivyo ilivyo hata kwenye kuianza safari ya kufanya kazi kubwa zenye tija, kwanza kabisa ni lazima utambue ni nini hasa unahitaji kutokana na kazi yako. Kwa maana ya kwamba ni nini matamanio ya maisha yako, nini hobi zako, ni vitu vipi vinakupa furaha ya kweli au vitu vipi vinaipa roho yako furaha ya kweli.

6. Unapoanza safari ya kufanya kazi kubwa zenye tija ni muhimu kwanza ujiulize maswali haya; (i) Ni nini hasa utambulisho wangu katika jamii? Hapa unatakiwa ujiulize sifa muhimu ulizonazo (ii) Je ni lipi lengo na mwelekeo wangu? Hapa jiulize ni vitu gani unataka kuvikamilisha katika maisha yako na kwani nini unataka vitu hivyo. (iii) Jiulize ni watu gani naweza kuambatana nao? Hakuna kazi ambayo utaifanya peke yako ni lazima pawepo timu ambayo utashirikiana nayo. (iv) Je ni changamoto zipi ambazo navutiwa kuzitatua? Kazi yoyote ni kutatua changamoto hivyo fahamu ni sekta ipi unajisikia huru kutatua changamoto zilizopo. (v) Ni jinsi gani naweza kujenga mtazamo/mazingira chanya juu ya kazi yangu?. (vi) Je naitikia vipi kwenye vikwazo vilivyopo mbele yangu? (vii) Je ni nini furaha yangu na (viii) Je ni jinsi gani naweza kuhimili vipindi vya mpito?.

7. Fanya tathimini ya viwango vyako vya juu kabisa katika utendaji kazi ambavyo uliwahi kufikia katika hisitoria yako. Mwandishi anatushirikisha kuwa katika kufikia viwango vya ufanyaji kazi kubwa zenye tija ni lazima kwanza uorodheshe ufanisi wako wa hali ya juu ambao unajivunia kuwahi kufikia. Hapa unatakiwa utambue kuwa ufanisi huu unatofautiana kati ya mtu mmoja na mwingine lakini pia unatofautiana kati ya aina ya kazi au tukio. Unapokuwa kumbuka nyakati za ufanisi wako wa hali juu inasaidia kujenga hamasa ya kwa nini husiendele kufanya vyema katika kazi au malengo yako unayojiwekea. Hii ni kutokana na ukweli kwamba nyakati hizo za ushindi zinakujengea picha ambayo inakufanya ujione kuwa wewe ni mshindi na kalama ya ushindi ipo ndani mwako.

8. Kila mtu ana asili ya ukubwa ndani mwake tokea uumbaji wake. Katika hili maandishi matakatifu yanatuambia kuwa “husiogope kwa kuwa Mimi Bwana wako nalikufahamu ungali tumboni mwa mama yako”. Huu ni urithi tosha wa kutufunulia kuwa kila mtu ana alama ya ushindi ndani mwake na hivyo unaweza kufanikiwa katika kila ya aina ya kazi ambayo umedhamiria kufanya endapo ataondoa hofu ambayo imemkwamisha kwa muda mrefu. Hivyo kuanzia sasa kila mara jisemee kuwa naweza kufanya kazi yoyote kubwa na yenye tija ya hali ya juu kwa kuwa ushindi upo ndani mwangu tangu siku niliyoumbwa.

9. Ushindi katika kazi yako au tukio lolote lile unaleta hali ya kujiamini ambako pia uambatana na hali ya kujiona wewe ni wa thamani na una uwezo wa hali ya juu. Vitu hivi si vigeni kwa mtu yeyote yule kutokana na ukweli kwamba kila mmoha alishawahi kushinda pasipo kujali ushindi wako ulikuwa wa tukio au kazi ipi. Kwa ujumla ni kwamba ushindi wowote ambao umepatikana kwa jitihada mahususi huwa unamfanya muhusika ajione mwenye fahari juu ya nafsi yake.

10. Je unajitambua wewe ni nani? Mwandishi anatushirikisha kuwa kamwe hauwezi kufikia anga za kufanya kazi kubwa zenye tija endapo haujui kusudi la maisha yako hapa duniani. Hatua ya kwanza kabisa ni kutambua wewe ni nani na kwani nini mpaka sasa unaishi ikilinganishwa na wale wengine ambao pengine hawakufanikiwa kufikia umri wako. Kusudi la maisha yako ndo mwongozo wako wa kutambua ni kazi ipi unatakiwa kuikamilisha ulimwenguni humu.

11. Tunajifunza kufanya kazi kubwa zenye tija kutoka kwa waliofanikiwa kufikia viwango vya juu. Hapa mwandishi anatushirikisha umuhimu wa kuwa na watu amabao ni ‘role model (mtu wa kuigwa)’’ wetu katika kufikia viwango vya ufanisi tunavyokusudia. Unaweza kuwa na role models wengi kwa kutegemea kila sekta ya maisha yako unayotaka kuiboresha. Hata hivyo, unatakakiwa kufahamu kuwa role model wako sio lazima awe mtu maharufu kwani watu wa namna hiyo wanatuzunguka kila sehemu. Role model wako anaweza kuwa baba au mama, padre/mchungaji, mwalimu au jirani yako kwa kutegemea sehemu ya maisha yako unayotaka kuboresha.

12. Ni vitu vipi vinakusukuma kufanya kazi yenye tija tofauti na unavyofanya kwa sasa? Mwandishi anatushirikisha kuwa kama unaongozwa na sababu zenye uzito itakuwa rahisi kufikia kule unakokusudia na kinyume chake ni kwamba kama haufahamu wapi unaelekea au unaongozwa na sababu finyu haitakuwa rahisi kwako kufikia viwango vya mafanikio makubwa. Hivyo hapa tunafundishwa umuhimu wa kujiuliza sababu za kwa nini tunaka kufanikiwa na baada ya kupata majibu ya swali hili tunakiwa kutengeneza ramani ili itumike kama mwongozo wa kuongoza hatua zetu.

13. Maisha ni kachumbari yenye mchanganyiko wa vitu vingi kama vile mahusiano, pesa, mapenzi, dini, elimu, afya, jamii, familia, ubunifu n.k. Katika mchanganyiko huu kila mmoja ana wajibu wa kujiendeleza na kuboresha maisha yake katika kila sekta. Kwa kufanya hivyo tunapata thamani halisi ya maisha yetu ambayo kimsingi inatokana na matendo yetu ambayo pia ni ukamilisho wa kazi zetu za kila siku. Hivyo kazi zetu pia ni ukamilisho wa wito wetu hapa duniani. Jambo la kujiuliza ni je unajua wito wako ni upi? Hii ni kutokana na ukweli kwamba kama haujui wito wako utaishia kufanya kazi ambazo sio wito wako na hatimaye utaishia kufanya kazi hizo kwa ufanisi mdogo sana.

14. Ni vitu vipi vinakuwasha mwili na kukuambia kuwa bado… bado…. bado…. Mwandishi anatushirikisha kuwa kama hauna sababu za kukusukuma zaidi ni rahisi kuangukiwa kwenye mtego wa kuridhika na hatimaye kujikuta unafanya kazi za kawaida. Hivyo ni muhimu kila hatua ujione kuwa safari bado ni ndefu, hii itakufanya uendelee kutatua changamoto nyingi zaidi zenye viwango tofauti na hatimaye uzidi kufanikiwa katika kila sekta ya maisha yako. MUHIMU kumbuka mafanikio sio pesa tu bali mafanikio ni kwenye kila sekta ya maisha kama ambavyo tumeona hapo juu kuwa maisha ni kachumbari yenye kila aina ya mchanganyiko wa viungo.

15. Wengi wetu tunafanya kazi kwenye taasisi au kampuni ambazo tumeajiriwa. Kama hatujaajiriwa basi tunaweza kuwa tumeajiri watu katika kampuni zetu. Hivyo wote kwa pamoja tunafamu kuwa jukumu kubwa la mwajiriwa ni kutimiza majukumu ya mwajiri wake kwani hiyo ndio njia pekee ya yeye kuendelea kwenye kibarua chake. Hata hivyo pamoja na kutekeleza majukumu ya mwajiri wetu tunafahamu kuwa ndani mwetu tunaweza kufanya vitu vikubwa zaidi ya haya tunayotekeleza kwa mwajiri. Kazi kubwa iliyopo mbele yako ni kuhakikisha kila siku unafanya kazi zaidi ya matakwa ya kazi yako. Hii itakusaidia kutumia nguvu iliyopo ndani mwako ambayo hajatumiwa ipasavyo.

16. Jifunze kusema HAPANA au NDIYO kulingana na swali unaloulizwa. Mwandishi anatushirikisha kuwa sio kila swali majibu yake ni ndiyo. Kabla ya kusema ndiyo ni lazima ujipe muda wa kutafakari swali unaloulizwa na pale ambapo unaona kuwa unachoulizwa/kuombwa ni vigumu kutekeleza tafuta namna ya kumjibu mhusika pasipo kuharibu uhusiano wake kwako. Hivyo hivyo kwa jibu la hapana, sio kila utakachoambiwa hapana ni hapana kweli, unatakiwa kutathimini jibu unalopewa kabla ya kuamua kusonga/kutosonga mbele.

17. Je upo tayari kufanya kazi kubwa yenye tija? Mwandishi anatushirikisha kuwa haitoshi kusoma kitabu hiki na kuhamasika bila kuanza kuchukua hatua halisia. Baada ya kusoma kitabu hiki hadi kufikia hapa naamini kuwa umepata mwanga wa kugundua nu changamoto zipi ambazo pengine zimekukwamisha kufikia uwezo wako wa juu katika utendaji kazi wako. Ni wajibu wako sasa kuamua ni wapi uboreshe ili uachane na maisha yako ya awali na hatimaye uanze kuishi msingi wa maisha mapya yenye kuongozwa na kauli mbiu ya kutumia uwezo wako wote katika kufikia mafanikio unayokusudia.

18. Kila mmoja ana wazo la kimafanikio na mawazo hayo yanatujia kila mara katika mfumo wa fikra zetu. Hata hivyo kwa kuwa hatujiamini tumekuwa tunapoteza mawazo ya kifursa na hatimaye tunaendelea kufanya vitu vya kawaida. Mwandishi anatushirikisha kuwa kama tunahitaji kutoka hapo tulipo kwa sasa ni lazima kwanza tujiamini kuwa tunaweza na mara moja tuanze kufanyia kazi mawazo yetu. Unaweza kuorodhosha mawazo kadhaa uliyonayo na ukayapa maksi kila mmoja kutoka na umuhimu na uwezekano wake kiutendaji na hatimaye ukachagua wazo moja lenye maksi nyingi ili uanze kulitekeleza mara moja.

19. Je una ujasiri kiasi gani wa kufanya kazi kubwa zenye tija? Ili ni swali ambalo unatakiwa kujiuliza kabla ya kuanza safari yako. Swali linatakiwa likupe nafasi ya ya kujitafakari kama kweli una nia ya dhati ya kubadilika. Safari unayoianza ni safari ambayo inahitaji bidii ya kweli na nidhamu binafsi ya hali ya juu. Hakuna mtu wa kuja kugongea kengele kuwa umechelewa au muda umeisha. Wewe ndo mhusika mkuu katika kila tukio, yapo matukio ambayo yatakuwa na nia ya kukukatisha tamaa kama haujasimama vizuri unaweza kurudi nyuma kwa kasi kubwa. Hivyo unapoianza safari hii unatakiwa ufahamu kuwa kuna milima na mabonde mbele yako na yote hayo yapo kwa ajili ya kupima uimara wako katika kukabiliana nayo.

20. Ainisha msaada unaotaka kabla ya kuanza safari yako. Mwandishi anatushirikisha kuwa kabla ya kuanza safari yetu ya kufanya kazi kubwa zenye tija ni lazima kwanza tuainishe msaada unaotakiwa. Hii ni kutokana na ukweli kwamba kazi hizi hatuwezi kufanya peke yetu ni lazima tufanye kwa kushirikiana na jamii inayotuzunguka na hatimaye tufanikiwe kufikia malengo yetu.

Food of thought “In the long run, we shape our lives, and we shape ourselves. The processs never ends until we die. And the choices we make are ultimately our own responsibility”. (Eleanor Roosevelt)

Karibuni kwenye fikra za kitajiri ili upate elimu hisiyokuwa na mwisho.

Born to Win ~ Dream Big

Augustine Mathias Bilondwa
Namba ya Simu: +255 786 881 155
Mwanzilishi wa Mtandao wa fikrazakitajiri.blogspot.com

Barua pepe: fikrazatajiri@gmail.com